Podatek od nieruchomości to obowiązkowa danina, z którą spotyka się każdy właściciel nieruchomości w Polsce. Choć może wydawać się skomplikowany, w rzeczywistości opiera się na prostych zasadach. W tym artykule omówimy najważniejsze aspekty podatku od nieruchomości, abyś mógł zrozumieć jego zasady i bez problemu się z nim rozliczyć.
Co to jest podatek od nieruchomości?
Podatek od nieruchomości to podatek lokalny, który trafia do budżetu gminy, na terenie której znajduje się nieruchomość. Płacą go osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, a także spółki nieposiadające osobowości prawnej. Podatek ten jest nakładany na:
- grunty,
- budynki lub ich części,
- lokale mieszkalne,
- lokale użytkowe,
- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Warto pamiętać, że opodatkowaniu nie podlegają użytki rolne i lasy, chyba że są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z Ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, budynkiem nie jest obiekt, w którym podstawowym parametrem technicznym jest pojemność, np. silos czy zbiornik.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie obowiązku podatkowego. Taką okolicznością może być na przykład kupno gruntu, budynku lub budowli.
Kto płaci podatek od nieruchomości?
Obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości spoczywa na:
- właścicielach nieruchomości,
- użytkownikach wieczystych gruntów,
- posiadaczach samoistnych.
W przypadku współwłasności, obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach.
Od czego zależy wysokość podatku?
Wysokość podatku od nieruchomości zależy od kilku czynników:
- rodzaju nieruchomości: stawki podatku są zróżnicowane dla gruntów, budynków mieszkalnych, budynków związanych z działalnością gospodarczą i budowli,
- powierzchni nieruchomości: w przypadku gruntów podstawą opodatkowania jest powierzchnia gruntu, a w przypadku budynków – powierzchnia użytkowa,
- stawki podatku: stawki podatku ustala rada gminy w drodze uchwały, ale nie mogą one przekroczyć maksymalnych stawek określonych przez Ministra Finansów.
Stawki podatku od nieruchomości w 2024 roku
W 2024 roku maksymalne stawki podatku od nieruchomości zostały podwyższone o 15% w porównaniu do roku poprzedniego. Ta znacząca podwyżka może mieć istotny wpływ na budżety właścicieli nieruchomości. Poniżej przedstawiamy tabelę z aktualnymi stawkami:
| Rodzaj nieruchomości | Maksymalna stawka podatku (za 1 m²) |
| Grunty związane z działalnością gospodarczą | 1,34 zł |
| Grunty pod wodami powierzchniowymi | 6,66 zł (za 1 ha) |
| Pozostałe grunty | 0,71 zł |
| Budynki mieszkalne | 1,15 zł |
| Budynki związane z działalnością gospodarczą | 33,10 zł |
| Budynki związane z obrotem kwalifikowanym materiałem siewnym | 15,50 zł |
| Budynki związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych | 6,76 zł |
| Budynki związane z prowadzeniem organizacji pożytku publicznego | 11,17 zł |
| Budowle | 2% ich wartości |
Stawki podatku od nieruchomości w różnych miastach
Warto pamiętać, że stawki podatku od nieruchomości mogą się różnić w zależności od miasta. Na przykład w 2024 roku:
- Warszawa: stawka podatku od budynków mieszkalnych wynosi 1,15 zł za mkw., od budynków związanych z prowadzeniem firmy – 33,10 zł, od gruntów związanych z prowadzeniem firmy – 1,34 zł.
- Łódź: stawka podatku od gruntów związanych z prowadzeniem firmy wynosi 1,34 zł, od budynków dla firm – 33,10 zł za mkw. oraz 1,15 zł/m2 dla budynków mieszkalnych.
- Gdańsk: stawka podatku od gruntów związanych z prowadzeniem firmy wynosi 1,34 zł, od budynków firmowych – 33,10 zł za mkw. oraz 1,15 zł za mkw. dla budynków mieszkalnych.
- Kraków: stawka podatku od powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego wynosi 1,15 zł za mkw., od gruntu związanego z prowadzeniem firmy – 1,34 zł, natomiast od budynku firmowego – 33,10 zł za mkw. powierzchni użytkowej.
- Wrocław: stawka podatku od nieruchomości wynosi 1,15 zł za mkw. od budynku mieszkalnego, 1,34 zł od gruntu związanego z prowadzeniem firmy oraz 33,10 za mkw. budynku firmowego.
- Poznań: stawka podatku od nieruchomości wynosi 1,15 zł za mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, 1,34 zł od mkw. gruntu związanego z prowadzeniem firmy oraz 33,10 zł za mkw. powierzchni użytkowej budynku firmowego.
Powyższe przykłady pokazują, że mimo iż Minister Finansów ustala maksymalne stawki podatku, to ostateczna wysokość daniny zależy od decyzji rady gminy.
Terminy płatności podatku od nieruchomości
Osoby fizyczne płacą podatek od nieruchomości w czterech ratach w następujących terminach:
- 15 marca,
- 15 maja,
- 15 września,
- 15 listopada.
Jeżeli kwota podatku nie przekracza 100 zł, należy ją uiścić jednorazowo do 15 marca.
Osoby prawne i jednostki organizacyjne płacą podatek miesięcznie, do 15 dnia każdego miesiąca, a za styczeń – do 31 stycznia.
Gdzie zapłacić podatek od nieruchomości?
Podatek od nieruchomości można zapłacić w kilku miejscach. Możesz to zrobić stacjonarnie lub zdalnie:
- stacjonarnie: kartą lub gotówką w urzędzie gminy odpowiednim dla lokalizacji nieruchomości,
- zdalnie: przelewem na rachunek bankowy gminy lub na rachunek inkasenta, czyli osoby, którą wyznaczyła gmina.
Podatek od nieruchomości a działalność gospodarcza
Prowadzenie działalności gospodarczej w domu lub mieszkaniu wpływa na wysokość podatku od nieruchomości. Stawki podatku od nieruchomości dla firm są znacznie wyższe niż dla nieruchomości wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe. W 2024 roku dla lokalu mieszkalnego podatek ten wynosi 1,15 zł od m2 powierzchni użytkowej, natomiast dla budynku lub jego części, które są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, podatek ten wynosi 33,10 zł od m2 powierzchni użytkowej.
Jeżeli przedsiębiorca wykorzystuje część nieruchomości na cele mieszkalne, a część na działalność gospodarczą, to za część związaną z działalnością gospodarczą zapłaci wyższą stawkę podatku. Na przykład, jeżeli w 100-metrowym domu 20 m2 jest wykorzystywane na biuro, to za te 20 m2 właściciel zapłaci podatek według stawki dla budynków związanych z działalnością gospodarczą, a za pozostałe 80 m2 – według stawki dla budynków mieszkalnych.
Konsekwencje niezapłacenia podatku od nieruchomości
Od obowiązku płacenia podatku od nieruchomości nie warto uciekać – spóźnienie w tym zakresie może wiązać się z konsekwencjami finansowymi. Przede wszystkim, brak zapłaty podatku od nieruchomości w terminie wiąże się z koniecznością zapłaty odsetek ustawowych. Od 1 lipca 2022 r. odsetki te wynoszą aż 12% w skali roku. Im wyższy podatek i dłuższy czas zwlekania z płatnością, tym koszty te stają się bardziej dotkliwe. Dłuższe zaleganie z płatnością powoduje wszczęcie egzekucji.
Ulgi w podatku od nieruchomości
Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje szereg zwolnień z podatku od nieruchomości. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
- budynki gospodarcze służące działalności leśnej, rybackiej lub rolniczej, np. stodoła na sianokosy.
- nieruchomości wpisane do rejestru zabytków, np. pałace, dwory, kamienice.
- nieruchomości zajęte na potrzeby muzeów, np. budynki, w których przechowywane są zbiory muzealne.
- grunty i budynki w parkach narodowych i rezerwatach przyrody, np. obszary leśne, jeziora.
- nieruchomości zajęte na działalność oświatową, kulturalną i sportową wśród dzieci i młodzieży, np. szkoły, domy kultury, boiska sportowe.
- grunty stanowiące nieużytki, np. tereny niezagospodarowane, porośnięte chwastami.
- ogródki działkowe, w tym altany i domki działkowe o powierzchni do 35 m2.
- nieruchomości wykorzystywane przez centra badawczo-rozwojowe, np. laboratoria, instytuty naukowe.
- nieruchomości zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego, np. siedziby fundacji charytatywnych.
Przyszłość podatku od nieruchomości
W Polsce toczy się dyskusja na temat ewentualnego przejścia z obecnego systemu podatku od nieruchomości, opartego na powierzchni, na podatek katastralny, czyli liczony od wartości nieruchomości. Wprowadzenie podatku katastralnego oznaczałoby, że wysokość podatku zależałaby od wartości rynkowej nieruchomości, a nie od jej powierzchni. Taka zmiana mogłaby spowodować znaczny wzrost obciążeń podatkowych dla właścicieli droższych nieruchomości.
Terminy płatności podatku od nieruchomości w 2025 roku
W 2025 roku osoby prawne, jednostki organizacyjne i spółki niemające osobowości prawnej mogą skorzystać z wydłużonego terminu na złożenie deklaracji na podatek od nieruchomości. Zamiast standardowego terminu 31 stycznia, deklarację można złożyć do 31 marca, po spełnieniu określonych warunków.
| Warunek | Opis |
| Zawiadomienie | Złożenie do urzędu gminy zawiadomienia o skorzystaniu z wydłużonego terminu do 31 stycznia |
| Płatność rat | Wpłacenie rat podatku za styczeń, luty i marzec w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 rok |
Przydatne linki
Poniżej przedstawiamy listę linków do stron, na których można znaleźć więcej informacji na temat podatku od nieruchomości:
- Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych:
- Strona Ministerstwa Finansów:
- Portal podatkowy:
Podsumowanie
Podatek od nieruchomości to ważny element systemu podatkowego w Polsce. Jego zrozumienie jest kluczowe dla każdego właściciela nieruchomości. W 2024 roku stawki podatku od nieruchomości znacząco wzrosły, co warto uwzględnić w planowaniu domowego budżetu. Pamiętajmy, że stawki podatku mogą się różnić w zależności od miasta, a osoby fizyczne i firmy mają inne terminy płatności podatku. Ustawa przewiduje również szereg ulg i zwolnień, z których można skorzystać. Mamy nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci w zrozumieniu zasad opodatkowania nieruchomości i terminów płatności podatku. Pamiętaj, że zawsze możesz skonsultować się z urzędem gminy lub doradcą podatkowym, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości.
